Slimme Teksten – begrijpend lezen en wereldoriëntatie basisonderwijs
Hier ziet u een overzicht van de teksten die in 2017 tot nu toe verschenen zijn. Een aantal is ook opgenomen in een Slim Project, dat staat er dan bij vermeld. De teksten gaan niet rechtstreeks in op de actualiteit, en worden regelmatig bijgewerkt als de informatie niet meer up-to-date is (suggesties welkom!).
Onderwerp: Fiets. Titel: ‘Er zijn er 20 miljoen in Nederland’. Met vragen over o.a. de geschiedenis van de fiets. De opdrachten behelzen de (technische) woordenschat en het ontwerpen van een eigen groen en simpel vervoermiddel.
Onderwerp: Vogeltrek. Titel: ‘Een wereldreis door de lucht’. De tekst verheldert dit mysterieuze fenomeen. De vragen zijn gescheiden in twee sets: de eerste set kun je beantwoorden m.b.v. de tekst, de tweede set niet. Dit stimuleert de kinderen gericht te zoeken in andere bronnen. Opgenomen in Slim Project ‘Natuur’.
Onderwerp: Vogels. Titel: ‘Het vliegt en het zingt (meestal)’. De korte teksten behandelen verschillende aspecten van vogels. Met vragen. Opdrachten o.a. woordenschat en vogeltelling. Opgenomen in Slim Project ‘Natuur’.
Onderwerp: Toekomst. Titel: ‘In het jaar 2525’. Aan de hand van een verhalende tekst maken de kinderen vragen en opdrachten, zoals schematiseren wat de verschillen zijn tussen het heden en de toekomst uit de tekst.
Onderwerp: Landkaarten. Titel: ‘NB, ZB, OL enWL’. Opdrachten: zoek van verschillende plaatsen op aarde de coördinaten in de atlas, of andersom (de tekst verheldert begrippen als oosterlengte etc.). Extra opdracht: ‘ontwerp’ een eigen werelddeel, waarvan de meridianen en parallellen aangegeven staan op een landkaart.
Onderwerp: Tweede Wereldoorlog. Titel: ‘Avonturen tegen wil en dank’. Met vragen. Opdrachten: een brief schrijven, en vele meer informatie zoeken over de onderwerpen uit de tekst, ten behoeve van een woordenlijst en een poster. A3 (tekst) en A4 (vragen en opdrachten). Opgenomen in Slim Project ‘Tweede Wereldoorlog’.
Onderwerp: figuurlijk taalgebruik. Titel: ‘Meneer Jooste en tante agent’. Opdrachten: zoek de beeldspraak en de andere uitdrukkingen. Schrijf zelf een stukje met daarin bestaand Nederlands figuurlijk taalgebruik. Opgenomen in Slim Project ‘Taal‘.
Onderwerp: kleine (impopulaire) diertjes. Titel: ‘Hoera voor enge beestjes’. Met vragen. Opdrachten: beschrijving maken van een spin, maak een schema van de ‘enge beestjes’. Opgenomen in Slim Project ‘Natuur‘.
Onderwerp: ontstaan van het schrift (bijvoorbeeld spijkerschrift). Titel: ‘Op een mooie dag in Oer’. Met vragen. Opdrachten: schrijf zelf in spijkerschrift of Chinese karakters. Opgenomen in Slim Project ‘Taal‘.
Onderwerp: ontdekkingsreizen, van Hendrik de Zeevaarder tot de maanreizen. Titel: ‘Bestemming onbekend’. Met vragen. Opdracht: teken de ontdekkingsreizen in op een lege wereldkaart; uit te breiden tot een groepsopdracht.
Onderwerp: het regenwoud, natuur en milieu. Titel: ‘Waar blijft het regenwoud?’. Met opdrachten per deelonderwerp, dus geschikt voor groepjes. Opgenomen in Slim Project ‘Natuur‘.
Onderwerp: het zonnestelsel, de planeten. Titel: ‘Een rondje om de zon’. Opdrachten: rekenkundig (afstanden tot de zon), fysiek (leerlingen worden planeten), schematiseren. Opgenomen in Slim Project ‘Wetenschap en techniek‘.
Onderwerp: statistieken, grafieken, percentages. Titel: ‘Op reis door Nederland’. Met rekenkundige vragen. Opdrachten: verwerk de gegevens uit de tekst in grafieken.
Onderwerp: samenleving en vrijwilligers, Rode Kruis. Titel: ‘Altijd helpen, waar dan ook’. Met close reading-vragen. Opdrachten: zelf een noodplan samenstellen voor een ramp in Nederland; ontwerp een opvangkamp. Opgenomen in Slim Project ‘Samenleving en bestuur‘.
Onderwerp: Engels en topografie, de metrokaart van Londen. Titel: ‘Can you find it?’. Volledig Engelstalig. De vragen dagen de leerling uit tot nauwkeurig kaartlezen. Opdracht: ontwerp een metrosysteem (en teken een metrokaart) van je eigen omgeving.
Onderwerp: hersenen, menselijk lichaam. Titel: ‘Houd je hersens erbij’. Opdrachten: woordenschat, maak een Slimposter met alle informatie (groepsopdracht).
Onderwerp: Nelson Mandela, Zuid-Afrika. titel: ‘Free Nelson Mandela!’. Met vragen (close reading en eigen mening). Opdrachten: pluis de geschiedenis van Zuid-Afrika verder uit; teken een tijdbalk van de gebeurtenissen. Opgenomen in Slim Projecten ‘Samenleving en bestuur‘ en ‘Nederlandse geschiedenis’.